Osoba sprawująca funkcje rzeczoznawcy przeciwpożarowego, posiada wiedzę z zakresu przepisów prawa w zakresie ochrony przeciwpożarowej, stosuje się do wymogów i zasad w nich zawartych, a jego umiejętności udokumentowane są uprawnieniami nadanymi przez Komendanta Głównego PSP. Ze względu na zachodzące zmiany w przepisach i zasadach dotyczących ochrony przeciwpożarowej, każdy rzeczoznawca zobowiązany jest weryfikować swoją wiedze nie rzadziej, niż co 5 lat.
Wiedza ta, jest niezwykle ważna w trakcie uzgadniania dokumentacji projektowej przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń ppoż.
Do zakresu jego obowiązków należy również, kontrola oraz nadzór technicznego, technologicznego, budowlanego, a także instalacyjnego przestrzegania wymagań przeciwpożarowych. Wszelkiego rodzaju analizy, konsultacje, doradztwo, prowadzące do przygotowania budynków do odbioru ppoż.
, należą do zakresu świadczonych przez rzeczoznawcę usług. Procedury obowiązujące podczas ewentualnego pożaru, również spisywane są przez specjalistę, w postaci instrukcji, planów ewakuacyjnych, a nawet projektu znaków bezpieczeństwa wraz z ich odpowiednim rozmieszczeniem.